Geneeskunde door de jaren heen

Geneeskunde door de eeuwen heen

Voor ons is een bezoek aan de huisarts de normaalste zaak van de wereld. In het geval de huisarts iets constateert dat verder onderzoek noodzakelijk maakt, dan is de doorverwijzing naar de specialist in het ziekenhuis een logische stap. De medische wetenschap is vandaag de dag tot veel in staat. Maar ondanks alle kennis en moderne technieken die artsen en onderzoekers ter beschikking staan zijn veel ziektes nog steeds dodelijk en is hier nog geen medicijn tegen gevonden. Het lijkt een kwestie van tijd te zijn voordat ziektes als bijvoorbeeld kanker te genezen zullen zijn. Lijkt, want het menselijk lichaam lijkt nog niet van plan om al haar geheimen zo maar prijs te geven. Veel antwoorden en oplossingen zijn al gevonden en ook tegenwoordig worden er nog grote stappen gemaakt in de strijd tegen (dodelijke) ziektes, kwalen en aandoeningen. De geneeskunde is al eeuwen op zoek naar antwoorden en oplossingen en waarschijnlijk zal deze zoektocht nog vele eeuwen doorgaan. Een mooi moment om de geschiedenis van de geneeskunde eens in vogelvlucht door te nemen.

Terug in de tijd

Geneeskunde is een wetenschap die al vele honderden jaren oud is. Eeuwenoud is eigenlijk een beter passende term in dit geval. We nemen je mee naar het jaar 150 naar Christus. Claudius Galenus, een Grieks-Romeinse arts, heeft zeker zijn stempel op de geschiedenis van de geneeskunde weten te drukken. De theorie die hij doceerde en in de praktijk toepaste was gebaseerd op de vier soorten lichaamssappen, te weten:

• Bloed
• Slijm
• Gele gal
• Zwarte gal

Als je ziek was, dan werd dit toegeschreven aan onbalans in iemands lichaamssappen. Om deze balans te herstellen (lees: genezen), werd de oplossing vooral gezocht in braken, laxeermiddelen en in het zogenaamde “aderlaten”. Aderlaten is niets anders dan bloed onttrekken uit het lichaam en kan misschien wel worden beschouwd als de voorloper van het hedendaagse en o zo gewone bloedprikken. Tot aan het begin van de negentiende eeuw was de geneeskunde vooral gericht op deze theorie. Vanzelfsprekend werd ook wel eens geopereerd en werden wonden verzorgd, maar dit gebeurde op uiterst primitieve wijze.

Welkom in de negentiende eeuw

Vanaf 1800 werd de bovengenoemde theorie ingehaald door de tijd en door de ontwikkeling. Nieuwe denkbeelden en zienswijzen zorgden ervoor dat de ontwikkelingen in de geneeskunde elkaar in hoog tempo opvolgden. Termen als bacteriologie en virologie deden hun intrede, niet in de laatste plaats doordat men als het ware de microscoop opnieuw ontdekte. Zo was de Duitser Robert Koch verantwoordelijk voor de ontdekking van de tuberculose-bacterie en kwam de Fransman Louis Pasteur met een medicijn tegen het gevreesde hondsdolheid. Deze twee voorbeelden laten duidelijk de ommekeer zien in het nadenken over ziektebeelden en de oplossing hiervoor. In de loop der jaren werden er nog tal van baanbrekende onderzoeken verricht en het is niet voor niets dat de levensverwachting sindsdien sterk is toegenomen.

Geen geneeskunde zonder arts

De stap van de negentiende eeuw naar anno nu lijkt een heel grote en is dat natuurlijk in feite ook. Maar er zijn ook raakvlakken met die tijd en dat is dat we ook vandaag de dag nog niet zonder artsen kunnen om een juiste diagnose te stellen. De komst van het internet betekende ook de komst van tal van websites die je kan raadplegen als je last hebt van bepaalde klachten of symptomen van een bepaalde ziekte of aandoening denkt te hebben. Tot op zekere hoogte is dit zeker gemakkelijk, maar wat als je het mis hebt? Kortom, de arts is degene die jou vertelt wat er aan de hand is en is degene die start met een behandelplan. Dit behandelplan kan uit verschillende zaken of een combinatie hiervan bestaan. Medicijnen, een bepaalde therapie of een operatie zijn de meest voorkomende zaken, maar steeds meer mensen zoeken en vinden hun oplossing in het zogenaamde alternatieve circuit. Alternatieve geneeswijzen maken tenslotte ook deel uit van de geneeskunde.

Opleiding tot arts

Arts worden wordt door veel mensen gezien als een roeping. Het is dan ook niet een beroep dat je zomaar even uitkiest. Er wordt immers veel van jou als arts verwacht en de verantwoordelijkheid die je draagt is zondermeer groot te noemen. De opleiding tot arts vraagt dan ook een behoorlijke investering van je. Alleen de opleiding tot huisarts duurt al zes jaar en wanneer je kiest voor een bepaald specialisme, dan moet je er niet van opkijken dat jouw opleiding nog langer dan deze zes jaar duurt. Ook als arts in opleiding draai je al gedeeltelijk mee in de praktijk. Als aankomend arts heb je dan ook een goede opleidingsplek nodig. Deze is helaas lang niet altijd even gemakkelijk gevonden. Om in aanmerking te komen voor een goede opleidingsplek gelden tegenwoordig heuse sollicitatieprocedures. Een sollicitatie opleidingsplaats kent een strenge procedure en vergt een goede voorbereiding.

De geschiedenis leert dat je eigenlijk als arts of specialist nooit uitgeleerd bent. Geneeskunde ontwikkelt zich namelijk gewoon door en een goede arts of specialist gaat mee in deze ontwikkelingen. Wat geneeskunde ons in de toekomst gaat brengen? De tijd zal het leren.